Zegar
– przyrząd do ciągłego pomiaru czasu.
Zegary można podzielić na wykorzystujące do wskazań tarczę i wskazówki oraz np. symbole faz księżyca oraz cyfrowe – wykorzystujące do wskazań wyświetlacze ciekłokrystaliczne lub diodowe.
W zegarach powszechnego użytku wskazania obejmują najczęściej godziny, minuty i sekundy. W niektórych zegarach i zegarkach stosowany jest także system kalendarzowy do wskazywania dni tygodnia, dat, faz Księżyca itp. W zegarach specjalistycznych stosuje się bardzo precyzyjne mechanizmy wskazywania i rejestracji czasu z dokładnością do ułamków sekundy.
Rodzaje zegarów
Ze względu na metodę pomiaru czasu można podzielić zegary na
- oparte na zjawiskach naturalnych i prostych zjawiskach fizycznych:
- zegary słoneczne
- zegary księżycowe
- zegary wodne
- zegary piaskowe (klepsydra)
- zegary ogniowe (świeca)
- zegary oliwne
- oparte na bardziej skomplikowanych mechanizmach i zjawiskach fizycznych:
- zegary mechaniczne (wahadłowe, balansowe)
- zegary elektryczne i elektroniczne
- zegary kwarcowe
- zegary atomowe
- zegar synchronizowany falami radiowymi z wzorcowym zegarem (DCF77)
- zegar pulsarowy
Podział ze względu na sposób wskazywania czasu:
- tarczowy
- tarcza 12-godzinowa wskazówkowa, ewentualnie z sekundnikiem, rzadziej 24-godzinowa
- wielotarczowa o zmiennym układzie różnych elementów
- diodowy (wyświetlacz z diodami LED)
- ciekłokrystaliczny (wyświetlacz ciekłokrystaliczny)
- kartkowy (posiada zazwyczaj plastikowe kartki, stosowany jest czasem np. na dworcach)
- projekcyjny (mały projektor wyświetla czas np. na ścianie lub suficie)
- dźwiękowy (po naciśnięciu przycisku godzina oznajmiana jest przez system dźwięków repetiera lub wypowiadana z głośnika)
- dotykowy (np. naręczny zegarek wskazówkowy dla niewidomych)
Zastosowanie
Zegary wykorzystywane są do mierzenia i wskazywania czasu w różnych celach:
- w astronomii (zegary astronomiczne i zegary atomowe)
- w ogólnym użyciu codziennym (zegary domowe, budziki, minutniki, zegarki, zegary wieżowe, zegary dworcowe itp.)
- w sporcie (stopery, zegary szachowe, zegary gołębiarskie)
- w nawigacji i żeglarstwie (chronometry, zegary wachtowe)
- w urządzeniach samoczynnych (zegary systemowe komputerów, programatory pralek itp.)
- jako włączniki i wyłączniki (zamek czasowy)
Budowa
Podstawowa budowa zegara obejmuje cztery zasadnicze segmenty:
- źródła napędu (np. bateria wraz z silnikiem, sprężyna, obciążniki) powodujące działanie zegara
- regulatory chodu (np. wahadło, balans, generator kwarcowy) wywołujące okresowe impulsy
- liczniki cykli (przekładnie zębate, sumator) zliczające impulsy regulatora.
- wskaźniki i sygnalizatory (np. wyświetlacze, wskazówki: godzinowa, minutowa i sekundowa; gongi i pozytywki) przekazujące użytkownikowi informacje o upływie czasu.
Zapraszamy do zapisania się na nasz newsletter
